De RES NoordVeluwe is een flinke deceptie gebleken.

Met de startnotitie spraken de gemeenten af dat regels opzij konden. De plannen beperkten zich vooral tot opties die al op voorhand uitgesloten waren, zoals windmolenparken langs de randmeren. Een blik op de kaart van de concept RES naast die van de vogelbescherming maakt de problematiek duidelijk. Allerlei natuurorganisaties vroegen tevergeefs aandacht voor de onmogelijkheden voor deze locaties. De rijksoverheid en de provincie maakten duidelijk dat wettelijke regels niet met participatie opzij te zetten zijn. De regio bleef zitten met een onwerkbaar plan en verloren tijd. Van de zoekgebieden is uiteindelijk vrijwel niets overgebleven.

Rood is meest gevoelig, Vergelijk met de geselecteerde plaatsen voor windenergie:

De regio’s rondom de Veluwe onderzochten vervolgens hoe de Veluwe maximaal in gezet kon worden voor windenergie. Dat pakte iets anders uit: de wespendief bleek roet in het eten te sturen en de mogelijkheden voor windenergie namen drastisch af. Binnen 8 km van de Veluwe bleek nauwelijks nog iets mogelijk.

Het belangrijkste onderzoekgebied dat nog in het RES bod is overgebleven wordt, ligt op voor vogels allerslechtst denkbare plek in deze regio: bij Hattermerbroek en langs de N50 richting Kampen. Gezien eerdere uitspraken van de Raad van State lijken deze op voorhand kansloos. Natuurorganisaties, waaronder de VLMH, vroegen om gedegen onderzoek maar worden niet genoemd bij de organisaties die hierover mee gaan praten. Een andere opstelling van gemeenten voor het vervolg van de RES lijkt daarmee ver weg.

Ook Gemeente Hattem spande zich enorm in voor kansloze projecten (zoekgebieden in weidevogelgebieden, op een ecologische verbindingszone, op Natura 2000) die ten koste gaat van het zoeken naar echte oplossingen. Ze weigerde een gesprek met ons. Men zet de zonneladder op zijn kop, met alleen maar tegenstand en verloren tijd als onontkoombaar gevolg.

Provincie Gelderland heeft aan provinciale Staten gerapporteerd dat de pilot om een zonneveld op Natura 2000 in Hattem mogelijk te maken een vergissing was. In een nota waarin de provincie reageert op zienswijzen verklaart ze dat ze zich aan de wet houdt. Op antwoorden van een hele kritische Provinciale Staten antwoordde de gedeputeerde dat uitzonderingen enkel zaken zoals een uitkijktoren kunnen omvatten. De definitieve tekst van het RES bod suggereert echter dat de provincie desondanks toch doorgegaan is met het mogelijk maken van dit initiatief. 

Op het terrein werd vroeger vuil gestort. Het is schoongemaakt en afgedekt en inmiddels al decennia natuur. Het is bestemming bos en aangewezen als foerageerplaats voor wild. Het geniet de bescherming van Natura 2000 en het Gelders Natuur Netwerk.  

Een zonneveld is op deze plaats nu niet toegestaan. De provincie, gemeente Hattem en de lokale energiecoöperatie maakten plannen om hier desondanks een initiatief te kunnen ontplooien. Dit wordt gesteund door de twee grootste coalitiepartijen.

De provincie benoemde het initiatief tot ‘pilot’ om de mogelijkheden in beschermde natuur te kunnen vergroten. De gemeente en de energiecoöperatie zorgde voor opname in de concept-RES. De twee coalitiepartijen, CDA en CU steunen opname in de RES vervolgens in de raad. Op deze wijze wordt de bescherming stap voor stap uitgehold en de normale procedure die op feiten en onderzoek gebaseerd dient te zijn, omzeilt. 

Op verzoek van de VLM H werd dit terrein uiteindelijk verwijderd van de RES kaart, maar op verzoek van de gemeente en de energiecoöperatie op het allerlaatst toch weer toegevoegd. CDA en CU geven aan onderzoek af te willen wachten maar het terrein is niet als onderzoek, maar als ambitie voor 2030 opgenomen. De energiecoöperatie ziet opname in de RES als randvoorwaarde om een vergunning te verkrijgen. 

De gemeenteraad van Hattem heeft maandagavond unaniem besloten om een zoekgebied dat over de hele breedte van de ecologische verbindingszone lag uit het definitieve RES bod te verwijderen. De VLMH, de Hattemse Golfclub en omwonenden hadden de raad hier om gevraagd.  

Het zoekgebied was op het allerlaatst toegevoegd. De wethouder gaf aan dat het gebied er al lang opstond en de raad er al eerder mee ingestemd had. Het bleek niet waar. Onderzoek van opeenvolgende kaarten liet zien dat het gebied pas na eind maart 2021 is toegevoegd en de RES organisatie bevestigde dit op onze vragen.

Het college beriep zich op ‘stakeholders’ die een en ander besproken en besloten hadden. Ook dit is niet waar. Omroep Gelderland deed vervolgens onderzoek naar de stakeholderslijst die opgenomen is in het definitieve RES bod (zie link onder aan de pagina). We hebben de raad hop de hoogte gesteld, met bewijs. Desondanks bleven twee coalitiepartijen de uitleg van de wethouder steunen.

Naar de motivatie om dit gebied op te nemen kunnen we alleen gissen. Er is op deze plaats  nauwelijks open ruimte beschikbaar. De omgevingsverordening van de provincie staat geen zonneveld toe op een ecologische verbindingszone. Een zoekveld in de RES leidt echter een aanpassing van de omgevingsplannen, via juridische procedures zou een en ander verwijderd moeten worden. 

In de raadscommissievergadering op 17 mei gaf de wethouder aan dat de VLMH en de gemeente samen optrokken in de RES. We waren verbijsterd. de gemeente weigerde zelfs een gesprek met ons over de RES. Ze overlegde voor de lokale input alleen met de lokale energiecentrale. Deze aanpak leverde een opeenvolging van bij voorbaar kansloze zoekgebieden op: een windmolen op de voetbal, zonnevelden op een toekomstig woongebied, op weidevogelgebieden, op fictieve bedrijfsterreinen. De enige constante was een initiatief van de gemeente en de  energiecoöperatie: een klein zonneveld op Natura 2000 en Gelders Natuurnetwerk. De RES wordt gezien als de opstap naar een vergunning die anders onbereikbaar blijft. De grond op het lokale bedrijfsterrein is volgens de wethouder te duur. 

Hattem is 50e van de 51 gemeenten in zon op daken. Gelukkig laten lokale ondernemers (project ‘Wielink’) en agrariërs zien dat het wel kan.

Omroep Gelderland – Verdeelde raad stemt in met RES

Omroep Gelderland: stakeholders niet betrokken

Binnenkort liggen er er 90.000 zonnepanelen rondom knooppunt Hattemerbroek. 

Plas bij knooppunt Hattemerbroek

‘Wij hebben een reactie gegeven op de zienswijze en onze opmerkingen zijn gehonoreerd en terug te vinden in de plannen.’

Biodiversiteit
Het resultaat van onze opmerkingen is dat de initiatiefnemer van het zonnepark een en ander in het beheersplan heeft meegenomen zodat biodiversiteit maximaal bevorderd wordt en de grond geschikt blijft voor agrarische doeleinden.

Bloemen en kruiden
De grond onder de zonnepanelen worden ingezaaid met kruidenrijk grasmengsel. Randen van de velden die geen opgaande beplanting kennen, worden ingezaaid met bloemrijk en kruidenrijk mengsel. Begrazing is onderdeel van het beheerspakket. Er wordt ‘extensief’ beheerd, de hekken moeten zo weinig mogelijk invloed hebben op de fauna.

Agrarisch

De gemeente en de gemeenteraad onderschrijven net als de VLMH de code Zon op Land. Strikt genomen komen deze zonnevelden op agrarische gronden. In de code Zon op Land komen agrarische gronden echter pas na andere opties. Omdat de stukken grond in aparte hoeken naast de snelweg liggen, zijn wij niet tegen. Maar in Hattem horen nu eerst daken en bedrijfsterreinen aan bod te komen. Hattem loopt daarop flink achter. 

Ingelaste Raadsvergadering
Een en ander had haast, vanwege de deadline voor het indienen van een subsidieaanvraag. In een ingelaste raadsvergadering gaf de raad een Verklaring van Geen Bezwaar af (VVGB) af. Uit de bespreking in de raad bleek dat één van de velden die op water gelegd zou worden niet nu wordt meegenomen. Er dient nog een onderzoek plaats te vinden en dat kan pas volgende zomer.